نشست دفتر مطالعات دیپلماسی اقتصادی دانشگاه امام صادق (ع)‌ با حضور و سخنرانی دکتر کاظم جلالی رییس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی و با حضور‌ حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر حسین‌علی سعدی رییس دانشگاه امام صادق (ع)، دکتر مهدی صادقی رییس دانشکده اقتصاد دانشگاه امام صادق (ع) و دانشجویان این دانشگاه برگزار شد.

دکتر کاظم جلالی رییس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در این نشست در تبیین مقدمات اهمیت یابی دیپلماسی اقتصادی، گفت: در طول سه دهه گذشته اتفاقات مهمی در دنیا رخ داد که این تحولات از لحاظ عمق، شتاب و شدت و هم از منظر تاثیرگذاری، باعث تغییر چهره دنیا شده است.

وی افزود: عوامل این تغییر چهره دنیا شامل سه موضوع عمده چون فروپاشی شوروی سابق و کمونیسم، گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات و رشد روزافزون فضای مجازی و جهانی شدن است.

نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس شورای اسلامی در تشریح نتایج جهانی شدن در دنیا، تصریح کرد: در فرآیند جهانی شدن جابجایی افراد، سرمایه، کالا و اندیشه با سرعت شتابانی صورت گرفته و همه ابعاد زندگی بشری را در بر می‌گیرد.

وی در تبیین مهمترین نتایج تحولات سه‌گانه در دنیا، یادآور شد: عوامل سه‌گانه ایجاد تحول در دنیا باعث شد تا مناسبات اقتصادی در جهان برجسته شده‌ و به مهمترین قلمرو رقابت بین کشورها تبدیل شود.

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی با بیان اینکه گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات باعث تحولاتی در عرصه اقتصاد جهانی شده است، خاطرنشان کرد: فرآیند جهانی شدن آنچنان بازارهای سرمایه و نیروی انسانی را دچار تحول کرده است که بازارها از شکل سنتی آن خارج شده و قالب جدیدی به خود گرفته‌اند.

وی افزود: امروز شاهد آن هستیم که پدیده‌ها در شرایط کنونی به گونه‌ای در حال تغییر و پیشرفت هستند که یا با اقتصاد در ارتباط هستند یا پیامدهای اقتصادی دارند.

رییس مرکز پژوهش‌های مجلس تاکید کرد: امروزه موضوعات اقتصادی به صدر اولویت‌های برنامه‌ای کشورها تبدیل شده‌ و کشورهای بسیاری به دنبال برنامه‌ریزی در حوزه توسعه اقتصادی و دستیابی به آن هستند.

وی با بیان اینکه دیپلماسی اقتصادی امروز در دنیا گسترش پیدا کرده است، گفت: دیپلماسی اقتصادی تمام ابعاد دیپلماسی را به خود وابسته کرده است تا جایی که کشورهای بزرگ تلاش می‌کنند تا از مسیر اقتصاد بر سایر کشورها تاثیر بگذارند که این امر می‌تواند به حالت کمک یا تحریم با هدف انزوای یک کشور صورت گیرد.

رئیس گروه روابط پارلمانی جمهوری اسـلامی ایـران با پارلمان اروپا با بیان اینکه برخی کشورهای به دنبال تحمیل اهداف نامشروع خود از طریق اقتصاد و تحریم اقتصادی هستند، تصریح کرد: ایستادگی جمهوری اسلامی در برابر نظام سلطه باعث شده است تا با تهاجمات اقتصادی از سوی آمریکا مواجه شود.

وی با بیان اینکه آمریکایی‌ها در حوزه سیاسی و نظامی در مقابل ایران در میدان‌های مختلف شکست خورده‌اند، خاطرنشان کرد: شکست آمریکا در عرصه سیاسی باعث شده است تا آنها در مقابل ایران به ابزارهای اقتصادی از جمله تحریم روی بیاورند.

رییس مرکز پژوهش‌های ملجس تایکد کرد: اکنون و همانگونه که رهبر معظم انقلاب بارها بر آن تاکید داشته‌اند جنگ ما جنگ اقتصادی است و باید برای مقابله با آن از ابزارهای کارآمد اقتصاد مقاومتی بهره بگیریم.

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با بیان اینکه باید برای اقتصاد خودمان نقشه راه داشته باشیم، توضیح داد: دیپلماسی اقتصادی از مواردی است که در سیاست‌های کلی ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری در حوزه اقتصادمقاومتی و همچنین در قانون برنامه ششم توسعه اقتصادی کشور به آن اشاره شده است.

وی در تشریح پیشنیا‌زهای دیپلماسی اقتصادی، یادآور شد: یکی از عوامل دیپلماسی اقتصادی ترسیم استراتژی توسعه صنعتی در کشور است که بیانگر نقش جمهوری اسلامی ایران در اقتصاد جهانی باشد.

رییس مرکز پژوهش‌های مجلس با بیان اینکه بسیاری از کشورهای دنیا در بخش‌های از مسیرهای صنعت وارد شده و در همان مسیر توسعه یافته‌اند، گفت: متاسفانه ما در کشور به دلیل عدم برخورداری از استراتژی توسعه صنعتی تلاش کرده‌ایم تا در تمام محورهای صنعت وارد شویم.

رییس مرکز پژوهش‌های مجلس با بیان اینکه این مرکز طی گزارشی بر ضرورت وجود معاونت اقتصادی در وزارت امورخارجه کشور تاکید داشته است، گفت: معاونت اقتصادی در وزارت امورخارجه ایجاد شده است اما نیاز به تخصص اقتصادی در این وزارتخانه نیز به شدت احساس می‌شود.

وی با بیان اینکه در شرایط فعلی نباید تجار، شرکت‌ها و بازرگانان داخلی را بی‌پناه بگذاریم، تصریح کرد: وزارت خزانه‌داری آمریکا سازمانی را ایجاد کرده است که به شرکت‌هایی اقتصادی طرف همکاری با ایران که به دلیل تحریم‌ها از عدم همکاری با ایران متضرر می‌شوند، ‌مشاوره دهد،‌ در حالیکه در کشور برای شرکت‌های داخلی چنین امکانی در شرایط تحریم به وجود نیامده است.

نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس با تاکید بر ضرورت همراه‌سازی کشورهای خریدار نفت از ایران، یادآور شد: باید بتوانیم از درآمدهای حاصل از فروش نفت به درستی استفاده کنیم به گونه‌ای که مصارف بودجه با بخشی از واردات کالا از همین کشورهای خریدار نفت تطبیق دهیم که این تطبیق بخشی از دیپلماسی اقتصادی کشور در شرایط تحریم است.

وی افزود: باید تلاش کنیم تا بسته‌های همکاری بلندمدت استراتژیک را با کشورهای خریدار نفت ایران در قالب دیپلماسی اقتصادی ایجاد کنیم تا ضمن آنکه برای کشورهای طرف قرارداد از جذابیت برخوردار باشد منافع اقتصادی کشور را هم تامین کند.

رئیس گروه روابط پارلمانی جمهوری اسـلامی ایـران با پارلمان اروپا نکته مهم دیگر در موضوع دیپلماسی اقتصادی را ساماندهی نقشه ارزی کشور دانست و گفت: باید در دوران پسابرجام ساماندهی نقشه ارزی کشور تهیه می‌شد تا محل‌ها و مناطق تولید و مصرف ارز کشور در آن مشخص می‌شد که متاسفانه این موضوع مورد توجه قرار نگرفت.

وی با بیان اینکه دیپلماسی اقتصادی در شرایط فعلی باید فعال‌تر از گذشته مورد توجه قرار گیرد، تصریح کرد: ایجاد جذابیت‌های اقتصادی یکی از راهکارهای فعال شدن دیپلماسی اقتصادی کشور است.

نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس با بیان اینکه بستر پیام‌رسان‌های فعال در حوزه تبادلات مالی باید تغییر پیدا کنند، گفت: پیام‌رسان سوییفت کاملا تحت کنترل آمریکا و اروپاست و نیاز به پیام‌رسان‌های دیگر با کشورهای طرف همکاری اقتصادی احساس می‌شود.

وی با بیان اینکه باید زبان گفتگوی مشترک در زمینه تبادلات مالی با کشورهای خریدار نفت ایران شکل بگیرد، یادآور شد: برخی کشورهای طرف همکاری با جمهوری اسلامی ایران به دنیال ایجاد پیام‌رسان‌های مالی مشترک هستند.

رئیس گروه روابط پارلمانی جمهوری اسـلامی ایـران با پارلمان اروپا با تاکید بر شناسایی ظرفیت‌ها و فرصت‌های اقتصادی جمهوری اسلامی ایران در شرایط فعلی، توضیح داد: یکی از زمینه‌های همکاری‌های اقتصادی ایران، کشورهای همسایه و کشورهای منطقه هستند که تهیه نقشه راه در این زمینه حائز اهمیت است.

وی با بیان اینکه باید سلطه دلار در مبادلات تجاری با کشورها را کاهش دهیم، بر لزوم ایجاد و امضای موافقت‌نامه‌های دو یا چندجانبه تجاری و بازرگانی با کشورهای همسایه و منطقه تاکید کرد.

رییس مرکز پژوهش‌های مجلس با تاکید براینکه در شرایط فعلی نیازمند ایجاد مرکز و ستاد فرماندهی مقابله با تحریم هستیم، گفت: با درایت مقام معظم رهبری، مرکز شورای عالی هماهنگی اقتصاد برای مقابله با تحریم تشکیل شده است.

وی با بیان اینکه مرکز پژوهش‌های مجلس گزارش‌های متعددی در زمینه مقابله با تحریم تهیه کرده است، گفت: یکی از گزارش‌های مهم مرکز در این زمینه، گزارش برنامه فعالانه ضدتحریم است.

نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس تاکید کرد: ظرفیت‌ها و زمینه‌های بسیاری برای مقابله با تحریم در کشور وجود دارد که دیپلماسی اقتصادی امکان بهره‌برداری از این توان را فراهم می‌کند.

وی افزود: بخش قابل توجهی از یارانه‌ها به دست نیازمندان اصلی نمی‌رسد و هر کسی مصرف بیشتری دارد،‌ یارانه بیشتری نیز مصرف می‌کند به طور نمونه شخصی که 3 خودرو دارد،‌3 برابر شخصی که یک خودرو دارد، یارانه بنزین می‌گیرد و خانوارهایی که فاقد خودرو هستند از این یارانه هیچ بهره‌ای نمی‌برند.

دکتر جلالی تصریح کرد: بالاترین دهک درآمدی جامعه به طور متوسط ماهانه 95 لیتر بنزین (باقیمت فعلی بنزین معادل 95 هزار تومان) مصرف می‌کند در حالی که این میزان برای دهک پایینی جامعه ماهانه 4 لیتر (با قیمت فعلی بنزین معادل 4 هزار تومان) است و این بدان معناست که دهک‌های ثروتمند بیشترین سهم را از یارانه دریافت می‌کنند، از همین‌رو نباید اینگونه باشد که هزینه زندگی ثروتمندان را فقرا تامین ‌کنند و باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی کنیم که این گردونه با پرداخت هزینه‌های مرتبط با انرژی و یارانه پنهان وارونه گردد.

رییس مرکز پژوهش‌های مجلس با بیان اینکه براساس بررسی‌ها می‌توان آب و برق و گاز را برای افرادی که در سطح استاندارد مصرف می‌کنند مجانی کرد، یادآور شد: به عنوان مثال می‌توان میزانی را برای مصرف برق مشخص کرد تا افرادی که تا این میزان مصرف می‌کنند بهای برق آنها رایگان باشد و افرادی که مصرف بالاتری دارند هزینه آن را پرداخت کنند.

رییس مرکز پژوهش‌های مجلس در موضوع پارانه‌های پنهان در اقتصاد کشور یادآور شد: دولت عنوان کرده است 900 هزار میلیارد تومان یارانه پنهان داریم که برآورد مرکز پژوهش‌ها در این خصوص 79 میلیارد دلار است.

رئیس گروه روابط پارلمانی جمهوری اسـلامی ایـران با پارلمان اروپا همچنین در خصوص سناریوهای مرکز پژوهش‌های مجلس درباره بنزین، تصریح کرد: مرکز پژوهش‌های مجلس در بحث بنزین پیشنهاد داده است تا به جای اینکه به هر خودرو سهمیه بنزین بدهیم باید به هر فرد ایرانی بنزین تعلق پیدا کند که این امر باعث خواهد شد تا عدالت به گونه واقعی محقق شود.

شایان ذکر است در ادامه این نشست جلسه پرسش و پاسخ نیز حول محور دیپلماسی اقتصادی صورت گرفت./
پایان پیام