ایران قصد دارد هاب تولید واکسن روسی در خاورمیانه شود. این مطلب را کاظم جلالی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در مسکو در مصاحبه با «ایزوستیا» بیان کرد. او خاطرنشان کرد که تولید تحت لیسانس «اسپوتنیک وی» در آینده نزدیک در کشور آغاز خواهد شد و بعد از اتمام واکسیناسیون مردم، صادرات به کشورهای همسایه را آغاز خواهد کرد. دیپلمات همچنین تصریح کرد: تهران حاضر است تنها بعد از لغو همه تحریم ها، بدون تعلل به توافقنامه هسته ای باز گردد، اما گام اول را در این راستا باید واشنگتن بردارد. سفیر تأکید کرد که ایران روی احیاء عضویت در سوئیفت مصر است و از تروئیکای اروپایی می خواهد که همه اقدامات ممکن را انجام بدهند تا این اتفاق بیافتد.

«آمریکا باید همه تحریم ها را بردارد»

-ایران 14 آوریل غنی سازی اورانیوم تا 60 درصد را آغاز کرد، این عملا اعلام تولید اورانیوم تسلیحاتی است. تهران چه نیازی به این دارد؟ جمهوری اسلامی قصد دارد بمب اتمی بسازد؟

­- خیر، ما بمب اتمی نمی خواهیم، ما این کار را نمی کنیم. شما می دانید که رهبر معظم ما (آیت الله علی خامنه ای) گفت که تولید بمب اتمی و حتی حرکت به این سمت حرام است، یعنی ممنوع است. به همین خاطر ما در چارچوب اراده ملی مان به سمت تولید بمب اتمی نخواهیم رفت. با این حال ما حق تولید اورانیوم با هر درصدی را داریم. ما عمدتا از آن در پزشکی استفاده می کنیم.

-وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرد که امکان لغو بخشی از تحریم های ایران را بررسی می کند. اگر واشنگتن کاهش سیاست تحریم ها را آغاز کند، آیا تهران حاظر است در مقابل، اجرای برخی از مفاد برجام را از سر بگیرد؟ این مفاد کدامند؟

-همانطور که می دانید هم اکنون مذاکرات بین ایران و سه کشور اروپایی به اضافه چین و روسیه در وین در حال انجام است. هنوز مشخص نیست که طرفها به چه نتایجی دست می یابند. همه مسئولان کشور ما یک صدا گفتند که این آمریکا است که از برجام خارج شد، آن را نقض کرد و برخلاف توافقنامه علیه ایران تحریم وضع کرد. به همین خاطر گام اول در احیاء توافقنامه را باید آمریکایی ها بردارند.

طرح این است: آنها باید همه تحریم ها را لغو کنند، ما این را راستی آزمایی می کنیم تا ثابت شود که تحریم ها عملا لغو شده اند و ساختگی و فرمالیته نیست. سپس ایران اجرای همه تعهدات خود را از سر می گیرد. ما هیچ گاه از برجام خارج نشدیم، با این حال با توجه به عدم اقدام اروپایی ها و نقض تعهدات از جانب آمریکایی ها، ما سطح برخی از تعهدات مان را کاهش دادیم.

پیشنهاد ایران: بجای مذاکرات طولاتی و بجای اینکه مشخص کنیم که گام به گام چه کاری انجام خواهیم داد، بیایید دو گام را برداریم: یک گام، ما و یک گام، آمریکایی ها. این کاملا امکانپذیر و مهمتر از آن، عملیاتی است. البته اگر آمریکایی ها اراده از سرگیری اجرای تعهدات شان را داشته باشند.

-آیا تاریخ مشخصی وجود دارد که تا آن تاریخ آمریکا باید همه پیشنهادات خود را در رابطه با برجام ارائه کند؟

-شما می بینید که در برخی از ابعاد فرصت کمی وجود دارد. مجلس ایران بعد از ترور فخری زاده در نوامبر2020 قانونی را تصویب کرد که طبق آن پروتکل الحاقی آژانس بین المللی انرژی اتمی اجرا نخواهد شد و سطح همکاری کاهش خواهد یافت. مطابق با توافقات بین ایران و آژانس، آژانس بین المللی انرژی اتمی سه ماه به مراکز هسته ای در ایران دسترسی نخواهد داشت، دوربین ها در آنجا فعال خواهند بود و فعالیت ایران و هرچه که اتفاق می افتد را ضبط خواهند کرد. اگر بعد از سه ماه توافق حاصل شود، همه این فیلم ها به آژانس بین المللی انرژی داده خواهند شد. اگر توافق بدست نیاید، اسناد را نخواهند داد. از این سه ماه، یک ماه و نیم گذشته است. یعنی یک ماه و نیم برای توافق کردن باقی مانده است.

از سوی دیگر ملت ایران نمی تواند صبر کند تا مذاکرات طولانی با آمریکایی ها به اتمام برسد. بخاطر اینکه علیه ما تحریم وضع شده است، ما با ویروس کرونا مبارزه می کنیم و با این چالش ها مقابله می کنیم. اما زمان مهم است، به همین خاطر ما می خواهیم که هرچه سریع تر مذاکرات را جمع بندی کنیم.

-یعنی اینکه ایران انتظار دارد که آمریکا تا پیش از تابستان به توافقنامه بازگردد؟

- من پاسخ دادم که محدودیت های زمانی مشخصی وجود دارد. من به شما می گویم که آنها همین امروز باید به همه تعهدات شان عمل کنند.

-آیا صحبت از احیاء توافقنامه با شرایط پیشین است یا اینکه ایران حاضر است در خصوص موضوعات جدید احتمالی گفتگو کند؟

-شما می دانید که برجام- یک توافقنامه مشخص است، در آن پیشبینی نشده است که می توان چیزی را از آن کم کرد یا چیزی را اضافه کرد. به همین خاطر آن برجام که در 14 جولای 2015 امضاء شد، همان باید احیاء شود. اگر ایران می خواست که تحت فشار شدید آقای ترامپ به روش دیگری رو بیاورد، با شروط او موافقت می کرد.

دولت جدید آمریکا باید بداند: فشار حداکثری حتی در سخت ترین شرایط ناشی از ویروس کرونا نتوانست منجر به این شود که ملت ایران در مقابل این کشور تسلیم شود. به همین خاطر واشنگتن باید روش خود را تغییر بدهد، باید به برجام به همان شکلی که به امضاء رسید بازگردد.

-آیا ایران حاضر است بند مربوط به موشک های بالستیک که مدنظر آمریکا است را به برجام اضافه کند یا توافقنامه راجع به موشک ها را به عنوان یک توافقنامه مجزا که بخشی از توافقنامه هسته ای نیست منعقد کند؟

-ایران هیچ چیز اضافی را در برجام نمی پذیرد. فعالیت موشکی جمهوری اسلامی در حوزه امنیت ملی ما قرار دارد و ما به هیچ کس اجازه دخالت نمی دهیم.

«ما با پیشنهاد گام به گام موافق نیستیم»

-اخبار راجع به اینکه تهران مذاکره با واشنگتن درباره احیاء عضویت نظام بانکی ایران در سیستم سوئیف را آغاز کرده است چقدر صحت دارد؟ چه زمانی ممکن است بازگشت تهران به این سیستم اتفاق بیافتد؟

-یکی از تعهدات تروئیکای اروپایی به عنوان عضو برجام، ارائه سازوکارهای مالی ویژه، از جمله سوئیفت، برای اشخاص و همچنین نهادهایی است که در پروتکل الحاقی به آنها اشاره شده است. نهادهایی نظیر بانک مرکزی ایران و موسسات مالی ما از جمله آنها هستند، آنها آنجا مشخص شده اند. به همین خاطر مطالبه ما کاملا با برجام مطابقت دارد و ما روی لغو همه تحریم ها، از جمله تحریم های مرتبط با سیستم سوئیفت مصریم. ما روی احیاء عضویت ایران در این سیستم مصریم.

-آیا این طرح مورد قبول ایران است که آمریکا تا پیش از انتخابات ریاست جمهوری تحریم های نفتی و بعد از انتخاب، مابقی تحریم ها را لغو کند؟

-مقامات بلندپایه ما بارهای گفته اند که ما مذاکرات طولانی نخواهیم کرد، ما با این پیشنهاد گام به گام موافق نیستیم. همه اقدامات باید در یک مرحله انجام شود، این اقدامات باید در یک گام تجمیع شود.

«حضور روسیه برای حفظ صلح مهم است»

-فاینانشل تایمز با استناد به منابعی خبر از مذاکرات عربستان سعودی و ایران داد. این چقدر واقعیت دارد؟

-من هم این خبر را در رسانه ها دیدم، اما اطلاع دقیقی ندارم. سیاست ما همیشه مشخص بوده است: ما می خواهیم بهترین روابط را با همسایگان مان داشته باشیم، اما از سوی دیگر ما معتقدیم که امنیت منطقه باید با تلاش کشورهای منطقه تأمین شود.

حضور قدرتهای فرامنطقه ای و خارجی بدون تردید به منطقه آسیب می زند و البته اوضاع را در آنجا دشوار می کند. در این شرایط ما حاضریم با همه کشورهای همسایه رایزنی کنیم و همکاری مان را افزایش و توسعه بدهد.

-شما گفتید که نیروهای فرامنطقه ای نباید حضور داشته باشند، چراکه آسیب می زنند. این شامل روسیه می شود؟

- نه. اولا روسیه بسیار به این منطقه نزدیک است، این کشوری است که نقش بزرگی را در اینجا بازی میکند. دوما این کشور قصد تجاوزگری ندارد و حضور آن در بخش های مختلف دنیا برای حفظ صلح و امنیت مهم است.

-پیشتر خبرهایی در خصوص ارسال 60 میلیون دوز واکسن روسی به ایران منتشر شد. آیا مشخص است که تولید «اسپوتنیک وی» در ایران کی آغاز می شود؟ آیا ایران واکسن را به کشورهای همسایه صادر خواهد کرد؟

-امیدواریم که تولید «اسپوتنیک وی» در کشور ما در آینده نزدیک آغاز شود. ایران می خواهد که هاب تولید واکسن روسی در منطقه شود. وقتی که واکسن در کشور ما تولید شد، این تحت لیسانس فدراسیون روسیه خواهد بود، مسکو و تهران با یکدیگر تصمیم خواهند گرفت که واکسن را به کجا بفرستند. اما یک چیز احتمالا روشن است: وقتی که ما واکسیناسیون ملت خودمان را به اتمام رساندیم، بدون تردید ما حاضر به کمک کردن به دیگران خواهیم بود.