14
اکنون امضای این توافق‌نامه و پیگیری روابط با روسیه دردولت چهاردهم نشان می‌دهد فارغ از رفت و آمد دولت‌ها، توسعه همکاری با روسیه به یک اجماع داخلی تبدیل شده است.در خصوص اهداف این سفر و همچنین جزئیات موافقت‌نامه آتی با کاظم جلالی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در مسکو گفت‌وگو کردیم. متن کامل این گفت‌وگو را در ادامه با هم می‌خوانیم.
لطفا در خصوص اهداف و اهمیت سفر رئیس‌جمهور به روسیه بفرمایید.
سفر پیش روی ریاست محترم جمهور به مسکو، نخستین سفر دوجانبه آقای پزشکیان به روسیه محسوب می‌شود. شایان ذکر است، سفر پیشین ایشان به کازان، سفری چندجانبه و در راستای شرکت در اجلاس بریکس بوده است. اما این سفر، دوجانبه است و به نظر می‌رسد سفری تاریخی خواهد بود. دلیل این امر، امضای موافقت‌نامه همکاری‌های جامع راهبردی ۲۰ ساله بین دو کشور توسط روسای‌جمهور است. در واقع، این موافقت‌نامه، ریل‌گذاری روابط رادر دودهه آتی انجام می‌دهد.از این منظر، سفر آقای رئیس‌جمهور بسیار مهم است.
از سوی دیگر، با عنایت به برگزاری یک جلسه کاری که در آن مسئولان و وزرای دو کشور درحضور روسای جمهور گفت‌وگو و مذاکره می‌کنند، این سفر اهمیت ویژه‌ای دارد.به این معنی که در این سفر، یک بارمجموعه روابط دو کشور مرورخواهد شد و مسئولان هر دوکشور در حضور روسای جمهور گزارش آخرین وضعیت حوزه کاری روابط خود راارائه خواهند داد. نهایتا روسای جمهور درهر حوزه جمع‌بندی خواهند کرد و اگر ایرادات یا مشکلاتی وجود داشته باشد، در مورد آنها چاره‌اندیشی خواهند کرد. پس این سفر هم به لحاظ امضای موافقت‌نامه و هم به لحاظ روابط دوجانبه، بسیار مهم است.
اشاره کردید که یکی از موضوعات مهم این سفر، بحث موافقت‌نامه جامع همکاری بین دو کشور است. این موضوع از مدت‌ها قبل مطرح بوده و امضای آن با تاخیر مواجه شده است. چرا این تاخیر صورت گرفت؟
در اینجا لازم است به لحاظ تاریخی اشاره‌ای داشته باشیم؛ سال۲۰۰۱ موافقت‌نامه‌ای در پارلمان‌های دو کشور به تصویب رسید. این موافقت‌نامه ۲۰ ساله یعنی از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۲۱ بود. اما در داخل خود یک ساز‌و‌کار تمدید اتوماتیک داشت، به این صورت که اگر یک سال قبل از سال ۲۰۲۱، یکی از طرفین اعلام تمایل می‌کرد، به صورت خودکار تا پنج سال تمدید می‌شد. بنابراین در حال حاضر، این موافقت‌نامه تا سال ۲۰۲۶ تمدید شده است.اما درکنار این موضوع، مسئولان دو کشور به این جمع‌بندی رسیدند که موافقت‌نامه سال ۲۰۰۱ که در حال اجراست، باید به‌روزرسانی شود و در سطح روابط کنونی ما نیست. مسائل بسیار زیادی در روابط ایجاد شده که باید در مورد آنها تصمیم‌گیری و در موافقت‌نامه گنجانده شود. لذا، مذاکرات و رایزنی‌ها برای تدوین این موافقت‌نامه جدید حدود دو سال و نیم به طول انجامید. تاخیر در امضای آن فقط به دلیل شهادت رئیس جمهور سابق بود و چند ماهی به دلیل شکل‌گیری دولت جدید، با تاخیر مواجه شد. از طرف دیگر، تصمیم بر این بود که این موافقت‌نامه در سفر و مراسم با‌شکوهی امضا شود. بر این اساس، تاریخ آن برای ۲۸ دی تنظیم شد که ان‌شاءا… جناب آقای پزشکیان تشریف آورده و این موافقت‌نامه در کاخ کرملین به امضای روسای جمهور می‌رسد.
این موافقت‌نامه چه ابعادی را شامل می‌شود؟
محتوای این موافقت‌نامه، همه ابعاد روابط را در بر می‌گیرد، از همکاری‌های سیاسی دوجانبه تا حوزه بین‌الملل و سیاست چندجانبه، همکاری در مجامع بین‌المللی و سازمان‌های بین‌المللی، بحث همکاری در خصوص ساختار قدرت جدید بین‌المللی و مقابله با یکجانبه‌گرایی، احترام به تمامیت ارضی دو کشور، همکاری‌ها در دریای خزر، همکاری‌های زیست‌محیطی، همکاری‌ها در حوزه اقتصادی (دوجانبه و چندجانبه)، همکاری‌های دفاعی و فنی، همکاری‌های امنیتی و اطلاعاتی به ویژه در حوزه سایبری، همکاری در حوزه‌های فرهنگی، گردشگری، دانشگاهی، تبادل استاد و دانشجو و همکاری در حوزه فناوری‌های نوین و هوش مصنوعی. تقریبا همه ابعاد روابط در این موافقت‌نامه گنجانده شده است.
لطفا در خصوص اهداف و اهمیت سفر رئیس‌جمهور به روسیه بفرمایید.
سفر پیش روی ریاست محترم جمهور به مسکو، نخستین سفر دوجانبه آقای پزشکیان به روسیه محسوب می‌شود. شایان ذکر است، سفر پیشین ایشان به کازان، سفری چندجانبه و در راستای شرکت در اجلاس بریکس بوده است. اما این سفر، دوجانبه است و به نظر می‌رسد سفری تاریخی خواهد بود. دلیل این امر، امضای موافقت‌نامه همکاری‌های جامع راهبردی ۲۰ ساله بین دو کشور توسط روسای‌جمهور است. در واقع، این موافقت‌نامه، ریل‌گذاری روابط رادر دودهه آتی انجام می‌دهد.از این منظر، سفر آقای رئیس‌جمهور بسیار مهم است.
از سوی دیگر، با عنایت به برگزاری یک جلسه کاری که در آن مسئولان و وزرای دو کشور درحضور روسای جمهور گفت‌وگو و مذاکره می‌کنند، این سفر اهمیت ویژه‌ای دارد.به این معنی که در این سفر، یک بارمجموعه روابط دو کشور مرورخواهد شد و مسئولان هر دوکشور در حضور روسای جمهور گزارش آخرین وضعیت حوزه کاری روابط خود راارائه خواهند داد. نهایتا روسای جمهور درهر حوزه جمع‌بندی خواهند کرد و اگر ایرادات یا مشکلاتی وجود داشته باشد، در مورد آنها چاره‌اندیشی خواهند کرد. پس این سفر هم به لحاظ امضای موافقت‌نامه و هم به لحاظ روابط دوجانبه، بسیار مهم است.
اشاره کردید که یکی از موضوعات مهم این سفر، بحث موافقت‌نامه جامع همکاری بین دو کشور است. این موضوع از مدت‌ها قبل مطرح بوده و امضای آن با تاخیر مواجه شده است. چرا این تاخیر صورت گرفت؟
در اینجا لازم است به لحاظ تاریخی اشاره‌ای داشته باشیم؛ سال۲۰۰۱ موافقت‌نامه‌ای در پارلمان‌های دو کشور به تصویب رسید. این موافقت‌نامه ۲۰ ساله یعنی از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۲۱ بود. اما در داخل خود یک ساز‌و‌کار تمدید اتوماتیک داشت، به این صورت که اگر یک سال قبل از سال ۲۰۲۱، یکی از طرفین اعلام تمایل می‌کرد، به صورت خودکار تا پنج سال تمدید می‌شد. بنابراین در حال حاضر، این موافقت‌نامه تا سال ۲۰۲۶ تمدید شده است.اما درکنار این موضوع، مسئولان دو کشور به این جمع‌بندی رسیدند که موافقت‌نامه سال ۲۰۰۱ که در حال اجراست، باید به‌روزرسانی شود و در سطح روابط کنونی ما نیست. مسائل بسیار زیادی در روابط ایجاد شده که باید در مورد آنها تصمیم‌گیری و در موافقت‌نامه گنجانده شود. لذا، مذاکرات و رایزنی‌ها برای تدوین این موافقت‌نامه جدید حدود دو سال و نیم به طول انجامید. تاخیر در امضای آن فقط به دلیل شهادت رئیس جمهور سابق بود و چند ماهی به دلیل شکل‌گیری دولت جدید، با تاخیر مواجه شد. از طرف دیگر، تصمیم بر این بود که این موافقت‌نامه در سفر و مراسم با‌شکوهی امضا شود. بر این اساس، تاریخ آن برای ۲۸ دی تنظیم شد که ان‌شاءا… جناب آقای پزشکیان تشریف آورده و این موافقت‌نامه در کاخ کرملین به امضای روسای جمهور می‌رسد.
این موافقت‌نامه چه ابعادی را شامل می‌شود؟
محتوای این موافقت‌نامه، همه ابعاد روابط را در بر می‌گیرد، از همکاری‌های سیاسی دوجانبه تا حوزه بین‌الملل و سیاست چندجانبه، همکاری در مجامع بین‌المللی و سازمان‌های بین‌المللی، بحث همکاری در خصوص ساختار قدرت جدید بین‌المللی و مقابله با یکجانبه‌گرایی، احترام به تمامیت ارضی دو کشور، همکاری‌ها در دریای خزر، همکاری‌های زیست‌محیطی، همکاری‌ها در حوزه اقتصادی (دوجانبه و چندجانبه)، همکاری‌های دفاعی و فنی، همکاری‌های امنیتی و اطلاعاتی به ویژه در حوزه سایبری، همکاری در حوزه‌های فرهنگی، گردشگری، دانشگاهی، تبادل استاد و دانشجو و همکاری در حوزه فناوری‌های نوین و هوش مصنوعی. تقریبا همه ابعاد روابط در این موافقت‌نامه گنجانده شده است.
