0
-تصویب معاهده جامع مشارکت راهبردی در پارلمان روسیه، در بحبوبه مذاکرات غیر مستقیم ایران و آمریکا، آیا معنای خاصی دارد یا یک فرایند عادی است؟
-هر دو گزینه می‌تواند درست باشد، به یک معنا روسیه این توافقنامه راهبردی را با ما امضا کرد و طبعا باید در پارلمان به تصویب می‌رسید، در گذشته هر زمان، وقت ملاقات دو رییس جمهور را برای امضای موافقنامه تعیین می‌کردیم، برخی ها اینگونه تحلیل می‌کردند، چون روسیه روابطش با ترامپ درست می‌شود، احتمال آنکه آنها بخواهند توافقنامه را به تاخیر بیاندازند، زیاد هست. اما من در جریان تنظیم وقت بودم و خیلی وقت‌ها زمان سفر رییس جمهور را ما تعیین می‌کردیم و روس‌ها هم با همان زمان موافقت کردند و این سفرها انجام شد. در مورد معاهده جامع مشارکت راهبردی نیز آقای پوتین حکم داد آقای رودنکو، معاون وزیر خارجه لایحه را ببرد مجلس و مدافع لایحه باشد که طبعا با کمترین فاصله از زمان امضا به لایحه تبدیل و در دوما و شورای فدراسیون تصویب شد. معمولا کمتر اتفاق می‌افتد که برای یک مصوبه‌ای که در مجلس پیگیری می‌شود، رییس جمهور روسیه حکم بدهد. در همین ملاقات آقای دکتر عراقچی با آقای پوتین نیز رییس جمهور روسیه هم چندین بار این نکته را چندین بار گفت که روابط ما با جمهوری اسلامی ایران، راهبردی است و هیچ ارتباطی با روابط ما با سایرین ندارد و چند بار هم این را تکرار کردند که ما در روزهای حساسی در کنار هم بودیم و اینطور نیست که در زمان دیگر نمی‌توانیم در کنار هم نباشیم. ما با این ادبیات آشنا هستیم و در ادبیات مقامات دیگر روسیه هم شنیدیم، مثلا در سفر قبلی آقای لاوروف به تهران، همین مطلب را مرتب ذکر کردند. روسیه مصمم هست، در میانه این میدانی که قرار دارد در مورد ارتباطش با چین نیز این را نشان دهد. آقای پوتین در گفتگوی اولی که با ترامپ داشت، با یک فاصله کوتاهی با چین صحبت می‌کند. این معنی دارد و این است که ما رابطه خودمان را با متحدین خودمان ادامه خواهیم داد.
-از زمانی که دکتر پزشکیان به مسکو سفر کردند، آیا فرایند اجرای معاهده پیش رفته یا نه؟
-کار متوقف به توافق نیست، توافق در اصل یک سند بزرگی است برای ریل‌گذاری و این ریل‌گذاری در همه عرصه توسط رهبران دو کشور و روسای جمهور انجام می‌شود. توافقنامه اولا رابطه را تثبیت و ثانیا دورنما را کاملا مشخص می‌کند، ثالثا همه دستگاه‌های داخل کشور باید بنشینند، از داخل توافقنامه کار بیرون بیاورند. ما در سفارت اینکار را انجام دادیم. خود توافقنامه مثل کتاب مقدس می‌ماند که می شود عملیاتی نکنیم ولی هر روز بخوانیم. توافقنامه را می‌توان مثل قرآن روزی یکبار خواند. اما باید همه دستگاه‌ها ابعاد مختلف توافقنامه را بررسی و کار طراحی کنند. ما در سفارت برنامه اولیه‌ای نوشتیم و خدمت جناب آقای دکتر عراقچی و مسئولان کشور تقدیم کردیم، این برنامه به عنوان یک دیباچه بود، مثل خود توافقنامه که اولین بار در داخل سفارت نوشتیم و در داخل کشور، غنی شد. امروز هم همین کار را انجام دادیم. فکر می‌کنیم همه دستگاه ها باید توافقنامه را بخوانند، تقسیم کار شود که هر جزئی از توافقنامه مربوط به چه نهاد، تشکل، سازمان و وزارتخانه‌ای می‌شود و بر اساس آن برنامه‌ریزی کنیم، در این توافقنامه موضوعات گوناگون دوجانبه، سازمان همکاری‌های منطقه‌ای و سازمان‌های بین‌المللی حوزه محیط زیست، دریای خزر، بحث‌های دانشجویی، دیپلماسی عمومی، بحث‌های دفاعی، نظامی، اطلاعاتی، امنیتی را در بر می‌گیرد. همه باید برای کار روی توافقنامه آماده باشند و فکر کنند که از دل آن چه ارتباطاتی را می‌توان با روسیه ایجاد کرد که منافع ملی ما بیشتر تامین شود.
-سفر وزیر نفت و هیات همراه در همین راستای عملیاتی ساختن توافقنامه است؟
-ما کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشور را داریم ، از طرف دو کشور دو مقام مسئول به عنوان رییس کمیسیون هر کشور تعیین می شوند که از طرف ایران، وزیر نفت رییس کمیسیون مشترک هستند. کمیسیون مشترک قبلی در گروزنی روسیه برگزار شد و کمیسیون مشترک پیش رو هفته آینده در مسکو برگزار می‌شود و وزیر نفت و هیات همراه به مسکو می‌آیند. روی سند این کمیسیون کار شده و طبعا و آن اسنادی که در کمیسیون مشترک تعیین می‌کنیم، سند بالادستی آن همان توافقنامه جامع خواهد بود، اما این کمیسیون به روال سابق هر ساله برگزار می‌شود.
-هر دو گزینه می‌تواند درست باشد، به یک معنا روسیه این توافقنامه راهبردی را با ما امضا کرد و طبعا باید در پارلمان به تصویب می‌رسید، در گذشته هر زمان، وقت ملاقات دو رییس جمهور را برای امضای موافقنامه تعیین می‌کردیم، برخی ها اینگونه تحلیل می‌کردند، چون روسیه روابطش با ترامپ درست می‌شود، احتمال آنکه آنها بخواهند توافقنامه را به تاخیر بیاندازند، زیاد هست. اما من در جریان تنظیم وقت بودم و خیلی وقت‌ها زمان سفر رییس جمهور را ما تعیین می‌کردیم و روس‌ها هم با همان زمان موافقت کردند و این سفرها انجام شد. در مورد معاهده جامع مشارکت راهبردی نیز آقای پوتین حکم داد آقای رودنکو، معاون وزیر خارجه لایحه را ببرد مجلس و مدافع لایحه باشد که طبعا با کمترین فاصله از زمان امضا به لایحه تبدیل و در دوما و شورای فدراسیون تصویب شد. معمولا کمتر اتفاق می‌افتد که برای یک مصوبه‌ای که در مجلس پیگیری می‌شود، رییس جمهور روسیه حکم بدهد. در همین ملاقات آقای دکتر عراقچی با آقای پوتین نیز رییس جمهور روسیه هم چندین بار این نکته را چندین بار گفت که روابط ما با جمهوری اسلامی ایران، راهبردی است و هیچ ارتباطی با روابط ما با سایرین ندارد و چند بار هم این را تکرار کردند که ما در روزهای حساسی در کنار هم بودیم و اینطور نیست که در زمان دیگر نمی‌توانیم در کنار هم نباشیم. ما با این ادبیات آشنا هستیم و در ادبیات مقامات دیگر روسیه هم شنیدیم، مثلا در سفر قبلی آقای لاوروف به تهران، همین مطلب را مرتب ذکر کردند. روسیه مصمم هست، در میانه این میدانی که قرار دارد در مورد ارتباطش با چین نیز این را نشان دهد. آقای پوتین در گفتگوی اولی که با ترامپ داشت، با یک فاصله کوتاهی با چین صحبت می‌کند. این معنی دارد و این است که ما رابطه خودمان را با متحدین خودمان ادامه خواهیم داد.
-از زمانی که دکتر پزشکیان به مسکو سفر کردند، آیا فرایند اجرای معاهده پیش رفته یا نه؟
-کار متوقف به توافق نیست، توافق در اصل یک سند بزرگی است برای ریل‌گذاری و این ریل‌گذاری در همه عرصه توسط رهبران دو کشور و روسای جمهور انجام می‌شود. توافقنامه اولا رابطه را تثبیت و ثانیا دورنما را کاملا مشخص می‌کند، ثالثا همه دستگاه‌های داخل کشور باید بنشینند، از داخل توافقنامه کار بیرون بیاورند. ما در سفارت اینکار را انجام دادیم. خود توافقنامه مثل کتاب مقدس می‌ماند که می شود عملیاتی نکنیم ولی هر روز بخوانیم. توافقنامه را می‌توان مثل قرآن روزی یکبار خواند. اما باید همه دستگاه‌ها ابعاد مختلف توافقنامه را بررسی و کار طراحی کنند. ما در سفارت برنامه اولیه‌ای نوشتیم و خدمت جناب آقای دکتر عراقچی و مسئولان کشور تقدیم کردیم، این برنامه به عنوان یک دیباچه بود، مثل خود توافقنامه که اولین بار در داخل سفارت نوشتیم و در داخل کشور، غنی شد. امروز هم همین کار را انجام دادیم. فکر می‌کنیم همه دستگاه ها باید توافقنامه را بخوانند، تقسیم کار شود که هر جزئی از توافقنامه مربوط به چه نهاد، تشکل، سازمان و وزارتخانه‌ای می‌شود و بر اساس آن برنامه‌ریزی کنیم، در این توافقنامه موضوعات گوناگون دوجانبه، سازمان همکاری‌های منطقه‌ای و سازمان‌های بین‌المللی حوزه محیط زیست، دریای خزر، بحث‌های دانشجویی، دیپلماسی عمومی، بحث‌های دفاعی، نظامی، اطلاعاتی، امنیتی را در بر می‌گیرد. همه باید برای کار روی توافقنامه آماده باشند و فکر کنند که از دل آن چه ارتباطاتی را می‌توان با روسیه ایجاد کرد که منافع ملی ما بیشتر تامین شود.
-سفر وزیر نفت و هیات همراه در همین راستای عملیاتی ساختن توافقنامه است؟
-ما کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشور را داریم ، از طرف دو کشور دو مقام مسئول به عنوان رییس کمیسیون هر کشور تعیین می شوند که از طرف ایران، وزیر نفت رییس کمیسیون مشترک هستند. کمیسیون مشترک قبلی در گروزنی روسیه برگزار شد و کمیسیون مشترک پیش رو هفته آینده در مسکو برگزار می‌شود و وزیر نفت و هیات همراه به مسکو می‌آیند. روی سند این کمیسیون کار شده و طبعا و آن اسنادی که در کمیسیون مشترک تعیین می‌کنیم، سند بالادستی آن همان توافقنامه جامع خواهد بود، اما این کمیسیون به روال سابق هر ساله برگزار می‌شود.
