3
به گزارش ایرنا، نشست “روسیه در عصر پوتین” عصر دیروز (شنبه ۲۰ اردیبهشت) کاظم جلالی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در روسیه، الهه کولایی، استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، جهانگیر کرمی، استاد گروه مطالعات روسیه دانشکده مطالعات جهان و عباس ملکی، عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی شریف، رضا اسدزاده، دبیر نشست و عضو شورای سردبیری خبرآنلاین در نمایشگاه بین المللی کتاب تهران برگزار شد.
سفیر جمهوری اسلامی ایران در فدراسیون روسیه، در این نشست، ضمن تقدیر از عیاس ملکی نویسنده این دو کتاب و اندیشه‌ورزی‌های ارزشمند وی، تأکید کرد: زمانی که روابط ایران و روسیه به میدان می‌آید، اهمیت بالایی پیدا می‌کند و چند گزاره مهم باید در این زمینه مورد توجه قرار گیرد.
کاظم جلالی، با اشاره به تجربیات خود از پنج سال حضور در روسیه و رصد تحولات، گفت: در این مدت، به‌وضوح دیده‌ایم که مسائل زیادی پیرامون شناخت از روسیه وجود دارد اما متأسفانه جریان نخبگانی ما بسیج نمی‌شود و جریان اجرایی کشور نیز پیگیری لازم را ندارد. دولت‌ها تغییر کرده‌اند ولی کارها به پیش نرفته‌اند.
وی افزود: جریان رسانه‌ای و نخبگانی باید در کنار هم حرکت کنند. به‌عنوان نمونه، کریدور شمال – جنوب که از سال ۲۰۰۰ برای کاهش مسافت و تسهیل انتقال کالا از شرق آسیا به اروپا شکل گرفت، در سال ۲۰۲۳ به بهره‌برداری رسید، شاخه شرقی و میانی، کامل شده و امیدواریم با احداث بخش ریلی رشت آستارا نیز شاخه غربی آن تکمیل شود.
جلالی با تأکید بر موقعیت ژئوپلتیک ایران گفت: امروز روسیه برای عبور کالاهای خود نیازمند دسترسی به دریای سیاه است، اما غرب متوجه شده که باید مانع عبور کالاهای روسی شود. روسیه اکنون در چنگال غرب گرفتار شده، چراکه ترکیه تنها کشوری است که راه را به‌طور کامل نبسته و اگر چنین شود، روسیه دچار خفگی ژئوپلتیک می‌شود.
سفیر ایران تصریح کرد: حال این سوال مطرح است که آیا روسیه منتظر مسیر ژئوپلتیک ایران می‌ماند یا خودش مسیر دیگری خواهد ساخت؟ پاسخ روشن است؛ روسیه منتظر نمی‌ماند و به مسیر افغانستان نیز توجه نشان داده است. ما اما باید به منافع خودمان نگاه کنیم و توسعه کریدور شمال – جنوب برای ما ضرورتی انکارناپذیر است. این مسیر می‌تواند ضریب امنیت و توسعه ما را افزایش دهد و در عین حال، وابستگی روسیه به ایران را بالا ببرد که در نهایت، تأمین‌کننده امنیت ما نیز خواهد بود.
وی با اشاره به برخی موانع داخلی در ایران برای تحقق این مسیر گفت: در روز اول گفت‌وگوها، روسیه صراحتاً اعلام کرد که نیاز دارد کالاهایش از ایران عبور کنند، اما ایران آن ظرفیت لازم را نداشت و طی این سال‌ها نیز اقدام مؤثری برای بهبود و توسعه ظرفیت خود انجام نداد.
جلالی در ادامه با نگاهی به تحولات روسیه و غرب گفت: پوتین پیش از جنگ اوکراین به آمریکا پیشنهاد داده بود که روسیه عضو ناتو شود، اما آمریکا این درخواست را رد کرد. وی حتی اعلام کرده بود می‌خواهد روسیه عضوی از اتحادیه اروپا و در کنار غرب باشد. با این‌حال، آمریکا با این پیشنهادات مخالفت کرد. در نهایت، پوتین به این نتیجه رسید که اگر همکاری با غرب به نتیجه نرسد، وارد جنگ خواهد شد.
سفیر ایران در روسیه با انتقاد از رویکرد آمریکا گفت: امریکا به کشورها این پیام را می‌دهد: یا نوکر ما باش یا دشمن ما محسوب می‌شوی. این نگاه باعث شد کشوری مانند روسیه که زمانی به‌دنبال همکاری با غرب بود، مسیر خود را به سمت تقابل تغییر دهد.
همسایگی و نیاز روسیه به ایران، عامل نزدیکی تهران به مسکو
جلالی با اشاره به زمینه‌های نزدیکی ایران و روسیه اظهار داشت: آنچه ما را به روسیه نزدیک کرده، عنصر همسایگی و نیاز روسیه به ایران است.
همچنین، رویکرد تقابلی هر دو کشور با آمریکا باعث هم‌راستایی بیشتر سیاست‌ها شده است. اما باید یادآور شد که آمریکا نمی‌خواهد ایران مسیر ترانزیت انرژی روسیه به اروپا باشد و در این مسیر مانع‌تراشی می کنند.
جلالی در این نشست به تفصیل در مورد فرازها و فرودهای روابط ایران و روسیه پرداخته و شرایط کنونی روسیه و روابطش با ایران را تحلیل کرد. وی سپس به پرسش های حاضران پاسخ داد.
در دومین نشست کتاب و دیپلماسی مهمانان مختلفی از قشر دانشگاهی، رسانه ها و دولتمردان از جمله دکتر محمدرضا نوروز زاده معاون وزیر ارشاد و جمع زیادی از دوستداران مباحث دیپلماسی و کتاب حضور داشتند. سلسله‌نشست های کتاب و دیپلماسی هر روز در محل غرفه نشر وزارت امورخارجه در نمایشگاه کتاب تهران برگزار می‌شود.
لینک گزارش کامل ایرنا از نشست
سفیر جمهوری اسلامی ایران در فدراسیون روسیه، در این نشست، ضمن تقدیر از عیاس ملکی نویسنده این دو کتاب و اندیشه‌ورزی‌های ارزشمند وی، تأکید کرد: زمانی که روابط ایران و روسیه به میدان می‌آید، اهمیت بالایی پیدا می‌کند و چند گزاره مهم باید در این زمینه مورد توجه قرار گیرد.
کاظم جلالی، با اشاره به تجربیات خود از پنج سال حضور در روسیه و رصد تحولات، گفت: در این مدت، به‌وضوح دیده‌ایم که مسائل زیادی پیرامون شناخت از روسیه وجود دارد اما متأسفانه جریان نخبگانی ما بسیج نمی‌شود و جریان اجرایی کشور نیز پیگیری لازم را ندارد. دولت‌ها تغییر کرده‌اند ولی کارها به پیش نرفته‌اند.
وی افزود: جریان رسانه‌ای و نخبگانی باید در کنار هم حرکت کنند. به‌عنوان نمونه، کریدور شمال – جنوب که از سال ۲۰۰۰ برای کاهش مسافت و تسهیل انتقال کالا از شرق آسیا به اروپا شکل گرفت، در سال ۲۰۲۳ به بهره‌برداری رسید، شاخه شرقی و میانی، کامل شده و امیدواریم با احداث بخش ریلی رشت آستارا نیز شاخه غربی آن تکمیل شود.
جلالی با تأکید بر موقعیت ژئوپلتیک ایران گفت: امروز روسیه برای عبور کالاهای خود نیازمند دسترسی به دریای سیاه است، اما غرب متوجه شده که باید مانع عبور کالاهای روسی شود. روسیه اکنون در چنگال غرب گرفتار شده، چراکه ترکیه تنها کشوری است که راه را به‌طور کامل نبسته و اگر چنین شود، روسیه دچار خفگی ژئوپلتیک می‌شود.
سفیر ایران تصریح کرد: حال این سوال مطرح است که آیا روسیه منتظر مسیر ژئوپلتیک ایران می‌ماند یا خودش مسیر دیگری خواهد ساخت؟ پاسخ روشن است؛ روسیه منتظر نمی‌ماند و به مسیر افغانستان نیز توجه نشان داده است. ما اما باید به منافع خودمان نگاه کنیم و توسعه کریدور شمال – جنوب برای ما ضرورتی انکارناپذیر است. این مسیر می‌تواند ضریب امنیت و توسعه ما را افزایش دهد و در عین حال، وابستگی روسیه به ایران را بالا ببرد که در نهایت، تأمین‌کننده امنیت ما نیز خواهد بود.
وی با اشاره به برخی موانع داخلی در ایران برای تحقق این مسیر گفت: در روز اول گفت‌وگوها، روسیه صراحتاً اعلام کرد که نیاز دارد کالاهایش از ایران عبور کنند، اما ایران آن ظرفیت لازم را نداشت و طی این سال‌ها نیز اقدام مؤثری برای بهبود و توسعه ظرفیت خود انجام نداد.
جلالی در ادامه با نگاهی به تحولات روسیه و غرب گفت: پوتین پیش از جنگ اوکراین به آمریکا پیشنهاد داده بود که روسیه عضو ناتو شود، اما آمریکا این درخواست را رد کرد. وی حتی اعلام کرده بود می‌خواهد روسیه عضوی از اتحادیه اروپا و در کنار غرب باشد. با این‌حال، آمریکا با این پیشنهادات مخالفت کرد. در نهایت، پوتین به این نتیجه رسید که اگر همکاری با غرب به نتیجه نرسد، وارد جنگ خواهد شد.
سفیر ایران در روسیه با انتقاد از رویکرد آمریکا گفت: امریکا به کشورها این پیام را می‌دهد: یا نوکر ما باش یا دشمن ما محسوب می‌شوی. این نگاه باعث شد کشوری مانند روسیه که زمانی به‌دنبال همکاری با غرب بود، مسیر خود را به سمت تقابل تغییر دهد.
همسایگی و نیاز روسیه به ایران، عامل نزدیکی تهران به مسکو
جلالی با اشاره به زمینه‌های نزدیکی ایران و روسیه اظهار داشت: آنچه ما را به روسیه نزدیک کرده، عنصر همسایگی و نیاز روسیه به ایران است.
همچنین، رویکرد تقابلی هر دو کشور با آمریکا باعث هم‌راستایی بیشتر سیاست‌ها شده است. اما باید یادآور شد که آمریکا نمی‌خواهد ایران مسیر ترانزیت انرژی روسیه به اروپا باشد و در این مسیر مانع‌تراشی می کنند.
جلالی در این نشست به تفصیل در مورد فرازها و فرودهای روابط ایران و روسیه پرداخته و شرایط کنونی روسیه و روابطش با ایران را تحلیل کرد. وی سپس به پرسش های حاضران پاسخ داد.
در دومین نشست کتاب و دیپلماسی مهمانان مختلفی از قشر دانشگاهی، رسانه ها و دولتمردان از جمله دکتر محمدرضا نوروز زاده معاون وزیر ارشاد و جمع زیادی از دوستداران مباحث دیپلماسی و کتاب حضور داشتند. سلسله‌نشست های کتاب و دیپلماسی هر روز در محل غرفه نشر وزارت امورخارجه در نمایشگاه کتاب تهران برگزار می‌شود.
لینک گزارش کامل ایرنا از نشست
