دكتر کاظم جلالی سفیر ایران در مسکو در مصاحبه اختصاصی با پارس تودی روسی عنوان کرد که ما در سفارت جمهوری اسلامی ایران در مسکو بیش از یک ماه است که دعوتنامه ها و اطلاعات مربوط به برگزاری نمایشگاه تخصصی اوراسیا در تهران را از مراجع کشورمان دریافت کرده ایم و برای مراجع اقتصادی بخش دولتی و خصوصی و دبیرخانه اتحادیه اوراسیا در مسکو ارسال نمودیم.

به گفته جلالی، همچنین طی روزهای آینده هم قرار است که دعوتنامه های رسمی از طرف مقامات ذیربط دولتی ایران برای همتایان روسی ارسال شود. سفیر ایران در مسکو، در خصوص برگزاری اولین نمایشگاه اختصاصی اوراسیا در تهران از 28 الی 31 اردیبهشت ابراز امیدواری کرد که این نمایشگاه به خوبی برگزار خواهد شد.

از آنجایی که در حاشیه این نمایشگاه، همایش روسای اتاق های بازرگانی 5 کشور عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا همراه با رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران نیز در تهران برگزار خواهد شد، به گفته سفیر کشورمان در مسکو، دعوتنامه ای برای رئیس محترم اتاق بازرگانی و صنعت روسیه برای شرکت در این نشست و نمایشگاه ارسال شده است.

وی افزود که بر اساس قانون موافقتنامه موقت تشکیل منطقه آزاد تجاری بین جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اوراسیا، مطابق بند 2 ماده 3 این موافقتنامه هر کدام از کشورها از حقوق گمرکی ترجیحی از مبداء کشور خود برای کشور دیگری برخوردار هستند. بر این اساس تجار ما هم در جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از این کشورها از این حقوق گمرکی ترجیحی برخوردارند.

در خصوص تعرفه های گمرکی جلالی عنوان کرد که با توجه به درصد تخفیف ها و معافیت های گمرکی که بر کالاها اعمال می شود، قیمت تمام شده کالاهای ایرانی در کشور مقصد می تواند کمتر باشد. لذا این می تواند سود مناسبی را عاید صادر کنندگان ایرانی کند.

متقابلا گمرک ایران هم تسهیلات خاصی را برای فعالان اقتصادی حوزه اوراسیا در نظر گرفته است. برگزاری همایش پیش رو در حاشیه نمایشگاه اوراسیا با این هدف است که فعالان اقتصادی ایران و کشورهای اوراسیا بیشتر نسبت به قواعد و قوانین آشنایی پیدا کنند.

ایران به لحاظ موقعیت سوق الجیشی در ناحیه استراتژیکی در کره زمین قرار گرفته است. یکی از امتیازات ما این است که به نوعی، حلقه وصل شرق-غرب و شمال-جنوب هستیم.

یکی از مهمترین مسیرها، مسیر شمال و جنوب است که از چابهار آغاز می شود. در این هدف، 2 مسیر را می توانیم در نظر داشته باشیم، یکی از چابهار به طرف منطقه افغانستان و ترکمنستان و نهایتا از آنجا متصل می شود به روسیه. یکی هم مسیر اصلی شمال و جنوب است که از چابهار به زاهدان و از آنجا از سمت رشت و آستارا و آذربایجان وارد روسیه می شود. در روسیه به سمت سنت پترزبوگ و بعد به فنلاند و در نهایت به اروپا منتهی می شود. این مسیر بسیار مهم است.

به لحاظ خطوط راه آهن دو لکه در اینجا وجود دارد که باید هر چه سریعتر به پایان برسد. یکی چابهار به زاهدان است که الان خودمان در ایران با منابع داخلی آن را می سازیم. یک هم رشت به آستارا است که باید ساخته شود. بر اساس توافقی که انجام شده جمهوری آذربایجان بیش از سه سال پیش فاینانس آن را پذیرفته است، ولی هنوز عملیات اجرایی آن را آغاز نکرده است. این همان کریدور «یک کمربند یک راه» است؛ که یک شاخه آن از چین می آید به سمت قزاقستان و بندر آکتائو و در ادامه به بندر کاسپین در جمهوری اسلامی ایران متصل می شود و از آنجا عبور می کند. امیدواریم هر چه سریعتر این مسیرها فعال شوند و طبعا می توانند در مراودات اقتصادی جهانی خیلی موثر باشند و جمهوری اسلامی ایران و روسیه نیز می توانند از ترانزیت این مسیرها بهره مند شوند.

ما با روسیه یک کشور همسایه هستیم اما همسایه آبی. بنابراین برای صادرات محصولات خود دو مسیر داریم. یکی مسیر آبی است یکی هم مسیر خاکی که باید از یک کشور واسط عبور کنیم تا به روسیه دسترسی پیدا کنیم.

در ارتباط با عبور از کشور دیگر، تجار ما معمولا دچار مشکل هستند. چون این کشورهای واسط خودشان هم به نوعی تولید محصولات کشاورزی می کنند و شاید ایران را در این زمینه به چشم رقیب می بینند. به همین دلیل گاهی محصولات کشاورزی ما روزهای متوالی در مرزها و گمرکات معطل باقی می مانند و خیلی برای آنها آسیب ایجاد می کند. ما در ایران معتقدیم که یکی از بهترین راهها تقویت مسیر دریایی است. این مسیر هم نیاز به تقویت بنادر ایرانی و روسی در دریای خزر دارد و هم نیازمند این است که کشتی های مناسبی برای انتقال کالا داشته باشیم. در بحث کشتی ها دو مساله اصلی وجود دارد. اولا ظرفیت کشتی های ایرانی 3 تا 8 هزار تن است که این ظرفیت پایینی است. برای حل این مشکل باید حجم تجارت بین دو کشور را افزایش داد. مثلا اگر ایران از روسیه غلات خریداری کند، طبعا روسها برای این که غلات را به ایران برسانند، ظرفیت های کشتیرانی خودشان را بالا خواهند برد. لذا ایران هم به عنوان خریدار ناچار است ظرفیت کشتیرانی خود را افزایش دهد.

ایران می تواند هاب منطقه توزیع غلات باشد، با توجه به اینکه هم قزاقستان و هم روسیه دو کشور بزرگ تولید کننده غلات در منطقه هستند. استفاده از ظرفیت غلات می تواند حجم کشتی ها در دریای خزر را افزایش دهد. وقتی کشتی های روسی به طرف ایران غلات حمل می کنند، در مسیر بازگشت می توانند محصولات کشاورزی، باغی و سایر محصولات ایرانی را به طرف روسیه ببرند.

مساله دوم در بحث حمل و نقل دریایی داشتن کشتی ها رورو است. در این بخش هم ما ضعف بسیار جدی داریم. که باید برای آن چاره اندیشی شود. در مسیر انتقال با کشتی های رورو، کامیون های بارگیری شده مستقیم از بندرهای ایرانی به بندرآستاراخان روسیه یا هر بندر دیگری منتقل می شوند و کامیون ها در خاک روسیه تا مقصد به مسیر خود ادامه می دهند.